(Over)vermoeid? Te wakker om te slapen, te moe om op te staan? – Bijnieruitputting deel 2

In de vorige blog hadden we het al even over de “bijnieruitputting” en de daarbij behorende symptomen. Daarin zagen we ook de verschillende fasen en vertelde ik iets over cortisol. Niet gelezen? Klik dan even op deze link.

Hoe verloopt dat in mijn lijf?

Oh ja ik schrijf “bijnieruitputting” steeds tussen aanhalingstekens want het komt nauwelijks voor dat de bijnieren ook echt uitgeput zijn en om die reden bv. niet of nauwelijks meer cortisol kunnen produceren.

Het gebeurt meestal dat de aansturing niet helemaal soepeltjes verloopt of dat de receptoren (ontvangers) bezet zijn. Hoe dat zit, ga ik je proberen uit te leggen. Je hebt misschien wel eens gehoord van jouw stress-as? In het Engels noemen ze dat de HPA-as dat staat voor:

H: Hypothalamus (in het Nederlands ook gewoon Hypothalamus),

P: Pituitary (Hypofyse) en

A: Adrenal (Bijnier).

Wie regelt wat?

Nou het klinkt super-ingewikkeld maar is het best simpel dus don’t stress 😉

De hypothalamus is eigenlijk de baas van jouw lijf en regelt alles als een soort oppermus (tweet tweet). Hij regelt bv. jouw temperatuur, bloeddruk, bloedvolume, libido en eetlust.
De baas krijgt informatie van het personeel zeg maar en dat zijn in dit geval:

hormonen (pfff die kom je ook echt overal tegen…)
zenuwstelsel van de hersenen denk aan de neurotransmitters. Weet je nog dat waren overdrachtsstofjes en die heb je ook in alle soorten en maten met van die leuke namen zoals: serotonine (feel good hormoon), dopamine, acethylcholine etc.
afweersysteem.

Verschillende “aansturings”stofjes:

Aan de hand van de info van het personeel bedenkt de big boss of hij stoffen verhoogd of verlaagd. Hij bedenkt namelijk op die manier de beste strategie voor jouw lijf.

Als het allemaal goed verloopt, geeft hij aan jouw hypofyse (dat is soort chef die ook aan jouw hypothalamus hangt in de hersenen) een boodschap door.

Deze “boodschapstof” noemen we CRH oftewel Corticotropin Releasing Hormone dat is in het Nederlands gewoon: “he joh geef even Cortico hormoon vrij”!

De hypofyse als chef luistert natuurlijk naar zijn baas en antwoordt door het stofje ACTH oftewel Adrenocorticotropic Hormone vrij te geven. Lees: “ja baas begrepen ik geef aan het personeel (bijnieren) door dat ze Cortisol kunnen maken”!

Jouw bijnieren ontvangen de boodschap als het goed is en produceren dan gewoon Cortisol.

Zo stijgt dus jouw cortisol, waardoor ook jouw glucose omhoog gaat en je genoeg energie hebt om met een stressvolle situatie te kunnen dealen.

Waarom gaat het soms niet goed?

Maarre ja er zit dus soms ergens een kink in de kabel. Scenario 1 is als volgt:

Bijnieruitputting wordt vaak gekarakteriseerd door een laag cortisol. Dat kan komen omdat de informatiebronnen (zoals hormonen, zenuwstelsel en afweersysteem) aan de big boss (hypothalamus) doorgeven om geen CRH te maken, waardoor de chef (hypofyse) ook geen seintje krijgt om ACTH te maken. Je raadt het al dan krijgt jouw personeel (bijnieren) ook geen groen licht om cortisol te maken dus dat…. Heb jij weer!

Een ander scenario waarom het soms niet goed gaat:

Je hebt op jouw bijnieren receptoren (ontvangers met slotjes) zitten die geactiveerd/geopend kunnen worden om zo cortisol te kunnen maken. Op die slotjes past het “sleuteltje” ACTH (dat stofje van jouw chef om bijnieren cortisol te laten maken) en als dat “sleuteltje” ACTH erin past, draait de deur open en maken ze cortisol JOEHOE werk in uitvoering!

Maar er zijn andere “verkeerde sleuteltjes” in omloop!!! Ha nu wordt het spannend he 😉

Die “nepsleuteltjes” passen niet goed in het slot, maar ze houden zo wel de sloten bezet, waardoor het slot niet meer kan worden opengedraaid door ACTH en er geen cortisol wordt gemaakt.

Jouw afweersysteem als oorzaak??

Wie zijn die boeven?? Nou bv. jouw afweersysteem die ontstekingsstofjes aanmaakt zoals bv. cytokines, interleukines etc. Dus als jij een ontsteking ergens hebt (die wellicht te lang duurt) zitten er misschien nepsleutels in jouw slot. Denk hierbij ook aan Lyme!!

Maarre ik hoor jouw hypothalamus nu kraken, we hebben dan toch juist op dat moment cortisol nodig!!!!???

Disbalans van jouw neurotransmitters als oorzaak:

We kunnen dus te maken hebben met een “nepsleuteltje” afkomstig van jouw afweersysteem, maar er kan ook een disbalans zijn van jouw neurotransmitters (communicatiestofjes) waardoor de aansturing ook niet helemaal jofel verloopt en jouw personeel ook geen cortisol maakt.

Zo ben je weer een beetje bijgekomen? Voor jou nu de vraag natuurlijk heb ik een ontsteking? Wellicht een laaggradige ontsteking, waarbij je je ook vaak niet lekker voelt, moe bent en kwakkelt, maar geen koorts maakt. Ja Yvonne van Stigt noemt het altijd puzzelen met jouw puzzelstukjes dus ga eens graven en sprokkel al jouw puzzelstukjes bij elkaar, bekijk mijn eerdere blogs eens om zo extra puzzelstukjes te vergaren en kijk hoe ver je komt met jouw puzzel.
Enne ben je uitgepuzzeld, of hou je niet van puzzelen, ik help je graag want ik ben dol op puzzelen!

Volgende keer vertel ik je weer meer over hoe de vetopslag eruit kan zien bij te veel cortisol, zeker lezen als jij net als ik van die leuke “kipfilets” onder jouw armen hebt en ook zo’n leuke vetrand op jouw buik hebt verzameld. Verder ga dieper in op hoe het in jouw lijf werkt en hoe je kunt testen hoe het zit met jouw cortisolniveau. Ja voor de oplettende lezer, dat schreef ik ook in mijn vorige blog…..maar deze info kwam er tussendoor en is eigenlijk zo belangrijk als basis om te begrijpen dat je bijnieren vaak dus helemaal niet uitgeput zijn.

Laten we elkaar helpen!

Ken jij iemand met klachten? Aarzel dan geen moment en laat hem of haar dit lezen. Dit blogartikel mag je ook delen via Social Media om op deze manier zoveel mogelijk mensen te kunnen helpen! Kijk ook eens op mijn site www.lymeherstel.nl want ontzettend veel mensen hebben Lyme zonder dit te weten.

Bronnen: