Wat te doen na een tekenbeet

Hebben mensen het over Lyme, dan bedoelen ze daar meestal de Ziekte van Lyme (Lyme) ook wel Borreliose genoemd, mee. Deze kan ontstaan na een infectie met de bacterie Borrelia Burgdorferi-sensu lato-complex, oftewel de Lymebacterie, die vele verschillende vormen en substammen kent.

De tekenbeet is de meest bekende veroorzaker van een besmetting met de Lymebacterie. Op dit moment draagt volgens het RIVM bijna de helft van de teken in Nederland (46%) een ziekmakende infectie met zich mee, waarvan gemiddeld 20% de Lymebacterie bij zich draagt, afhankelijk van het gebied.

LYME IS EEN MULTISYSTEEMZIEKTE

Bij een infectie zal de Lymebacterie de eerste twee weken vooral in het bloed voorkomen. Daarna nestelt de Lymebacterie zich dieper in het lichaam, zoals in de gewrichten, het bindweefsel en het centrale zenuwstelsel.
Lyme is een complexe multisysteemziekte, waarmee wordt bedoeld dat het al je organen kan aantasten en allerlei andere ziekten kan nabootsen, met een veelheid aan klachten. Daardoor worden regelmatig (onjuiste) diagnoses gesteld, zoals het Chronisch Vermoeidheidssyndroom, Fibromyalgie en zelfs psychiatrische aandoeningen. lees meer hierover op: https://lymeherstel.nl/symptomen-ziekte-van-lyme/chronisch-vermoeid/

ANDERE INFECTIES TEGELIJK MET EEN LYME-INFECTIE:

Als een teek je besmet met de Lymebacterie, kan deze tegelijk ook andere ziektemakers overbrengen. Dit worden co-infecties genoemd. Lees hier meer over op: https://lymeherstel.nl/category/infecties/

Misschien heb je als behandelaar Lyme al herkend en mogen behandelen, maar blijven er nog klachten over. Denk dan aan co-infecties, maar hoe herken je die en hoe behandel je die dan weer? Check dan onder aan deze blog de opleiding of lees deze blog: https://lymeherstel.nl/waarom-is-lyme-zo-moeilijk-te-genezen/werking-supplementen/

Ook kunnen infecties die je eerder had, zoals bijvoorbeeld de ziekte van Pfeiffer, door Lyme opnieuw opspelen. Dit zijn zogenaamde opportunistische infecties. 

Lyme komt steeds meer voor, maar wordt vaak niet (tijdig) als zodanig herkend. En dus niet juist behandeld. Met deze blog en mijn boek Lymeherstel hoop ik dat Lyme (sneller) herkend wordt, zodat het direct op de juiste manier behandeld wordt.

Met een erythema migrans (EM)– een rode kring, of vlek – weet je zeker dat je geïnfecteerd bent met de Lymebacterie. Helaas komt deze EM in hooguit 50% voor en bij 1 op de 3 mensen ontstaat een egaal gekleurde huidvlek. Andere bronnen spreken over slechts 30% waarbij een EM optreedt.

Een probleem is dat, hoewel een rode kring (EM) meestal binnen 1 tot 2 weken na een tekenbeet ontstaat en vaak het eerste symptoom van Lyme, de kring of vlek ook zelfs maanden of jaren later na de tekenbeet kan verschijnen. En, zelfs op andere plekken dan de beet. Soms heb je last van een branderig gevoel of jeuk op deze plek, maar meestal merk je niets. In sommige gevallen ontstaan er andere klachten, zoals een verhoging of koorts, een ontsteking van een of meer lymfeklieren en/of gewrichten, moeheid en griepachtige klachten. Onbehandeld kan deze EM binnen 3-4 weken of enkele maanden spontaan verdwijnen. Maar dat wil niet zeggen dat je dan bent genezen!

De EM is vooral rood en ringvormig, maar kan ook blauw/paarskleurig zijn en hoeft niet altijd een ringvorm te hebben.
Meestal is de huiduitslag vlak, maar kan ook verhoogd zijn of hobbels/bultjes vertonen. Over het algemeen is de EM-huiduitslag pijnloos, maar kan ook jeuken, warm of branderig aanvoelen of pijn doen. Kinderen worden relatief vaker in hoofd-, nekgebied gebeten, waardoor een EM-huiduitslag op deze plek meer gezien wordt.

Wanneer je een EM ontwikkelt, is dat hét bewijs dat je besmet bent met de Lymebacterie. Verdere testen zijn dan niet meer nodig. Snelle actie is direct van groot belang, want hoe langer je wacht des de meer schade kan de Lymebacterie aanrichten en des te moeilijker je deze later kunt uitschakelen.

Onderstaande huiduitslagen betekenen dat je een Lyme-infectie hebt.  Raadpleeg direct je huisarts of Lyme-behandelaar.

Onderneem direct actie wanneer je onderstaande herkent:

En zelfs als je nooit een rode kring van een (teken)beet hebt gehad, kun je Lyme ontwikkelen. En dan wordt het diagnosticeren, en daarmee het ziekteproces veel ongrijpbaarder, mede doordat de Lymebacterie snel schade kan aanrichten.

WAT TE DOEN NA EEN TEKENBEET:

Direct na aanhechting, kan een teek zich al vastgezogen hebben dat het lijkt alsof hij vastgelijmd zit. Dat komt doordat hij een stofje aanmaakt, een soort superlijm wat hij met zijn steeksnuit inspuit. Deze ‘lijm’ kan ervoor zorgen dat je zelfs wat huid en haar meetrekt bij het verwijderen van de teek. Daarnaast kan de teek zijn twee snijdende kaakdelen (cheliceren) inzetten, hiervan kunnen stukjes achterblijven in de huid, deze zweren er meestal vanzelf uit en kunnen geen Lymebacterie meer overdragen.

Verwijder de teek altijd zo snel mogelijk! Pak de teek zo dicht mogelijk bij de huid bij de kop met een (punt)pincet, of tekenkaart/tang en trek met een rustige beweging alles omhoog in de bijtrichting van de teek.
Gebruik nooit dingen die de teek irriteren zoals alcohol, zeep, vaseline, vuur, (etherische) oliën, dit kan er juist voor zorgen dat de teek “overgeeft” en zijn maag/darminhoud (met de Lymebacterie) overdraagt.

Controleer op huiduitslagen (EM) en andere klachten zoals griep-, spier- en of gewrichtsklachten. Maak hierbij gebruik van de Lymevragenlijst zie: https://lymeherstel.nl/wp-content/uploads/2022/10/Lyme-vragenlijst_V5-nederlands_G.pdf (ook in het Engels en Frans op mijn website).

LYME-TESTEN

Helaas zijn de reguliere Lyme-testen nog onvoldoende betrouwbaar. Mensen met Lyme krijgen onterecht een negatieve uitslag, terwijl de Lymebacterie zijn gang kan gaan en steeds meer schade aanricht. De Lymebacterie onderdrukt het afweersysteem. Daardoor worden er onvoldoende antistoffen aangemaakt en is een testuitslag vaak negatief. Lees meer hierover op: https://lymeherstel.nl/behandeling-ziekte-van-lyme/lyme-testen-en-behandelen-2/

VERSCHILLENDE STADIA VAN LYME:

Stadium 1 – Start klachten na infectie

Stadium 1 met milde (griepachtige) klachten herken je meestal allereerst aan een EM huiduitslag. Bij deze EM is altijd sprake van besmetting met de Lymebacterie. Wanneer er een rood plekje ontstaat wat niet groter wordt dan een 10-eurocentmuntje en dit binnen twee weken weer verdwijnt, is de kans klein dat je een Lyme-infectie hebt opgelopen, maar raadpleeg bij twijfel altijd een specialist!

Bij 5% verschijnt na de beet een lymphadenosis cutis benigna; een rood-paars onderhuids bultje zie afbeelding. Ongeveer de helft van de mensen met een tekenbeet en/of EM weet niet dat ze zijn gebeten.

Herkenbare klachten in dit stadium:
keelpijn, koorts, grieperigheid, niet meer goed of scherp kunnen zien, tintelingen, nachtelijke zweetaanvallen, hoofd- en/of nekpijn, sterke vermoeidheid en spier- en/of gewrichtspijn. Het is belangrijk om dan direct actie te ondernemen!

Stadium 2 – Uitbreiding klachten (gedissemineerde)

Stadium 2 herken je soms ook aan een EM, waarbij zelfs meerdere EM- uitslagen kunnen verschijnen, verspreid (gedissemineerd) over de huid. Wanneer deze EM later verschijnt, spreken we van een secundaire EM.  Verder kan een dikke knie, een aangezichtsverlamming met hevige pijn en soms zelfs uitval van arm of been optreden.
Andere symptomen waar je deze fase aan herkent zijn:
spierpijn, gewrichtsontstekingen, pijnen die verspringen (dan weer hier een pijntje dan weer daar), tintelingen, branderige en kriebelende plekken; alsof er mieren onder je huid lopen.
Problemen met plassen, blaasontstekingen, nierproblemen etc omdat de wanden van nieren, urinewegen en blaas ook een perfecte verstopplek is voor de Lymebacterie. Deze fase kan zelfs al leiden tot een infectie van de zenuwen en hersenen, waardoor neurologische klachten ontstaan.

Denk hierbij aan:

• een harde ruis of pieptoon in de oren;
• slecht zien;
• vaag bewustzijn (brainfog);
• vergeetachtigheid;
• uitvalsverschijnselen en verlammingen zoals aangezichtsverlamming;
• verstoringen in het hartgebied en de bloedsomloop komen ook voor, herkenbaar aan druk op de borst, hoge bloeddruk en een onregelmatige hartslag.

Afhankelijk van de plaats waar de Lymebacterie zich verstopt, ontstaat de Lymevorm zoals Neuroborreliose, Lyme Artritis, Lyme Carditis en ACA met verschil in symptomen.

Stadium 3 – Chronische Lyme

Stadium 3 chronische Lyme herken je meestal weer aan dezelfde klachten die bij Stadium 2 niet meer overgaan en langer dan een jaar spelen. Sommige klachten verbeteren niet of nauwelijks, waarbij we spreken over restschade. Daarnaast blijkt uit onderzoek dat 65% van de chronische lymepatiënten ook dealt met co-infecties. Dat betekent dat het een mengelmoes van klachten kan opleveren, waarbij het herkennen van deze afzonderlijke co-infecties en eventuele opportunistische infecties megabelangrijk is voor Lymeherstel.

(Bron: https://www.nature.com/articles/s41598-018-34393-9)

Kenmerken van chronische Lyme zijn:

• Klachten bestaan langer dan een jaar;
• meer dan 1 symptoom;
• symptomen komen en gaan;
• pijn verplaatst zich;
• symptomen verergeren bij hormonale schommelingen (eisprong, menstruatie, overgang);
• symptomen veranderen bij antibioticagebruik (zowel verbetering als verergering);
• verstoring van het afweersysteem; vaak lage waardes magnesium, zink en vitamine D;
• vermoeidheid die nauwelijks verbetert;
• verstoorde schildklierfunctie;
• darmproblemen; onregelmatige en wisselend stoelgang;
• allergieën;
• slaapstoornissen;
• leverstoornissen;
• belasting met zware metalen;
• psychische klachten.

In deze fase kan ook de zogenaamde Acrodermatitis Chronica Atrophicans (ACA) Deze huid die alleen bij volwassenen voorkomt kan klachten geven, zoals gevoelsverlies op de perkamentachtige huid, naast ontsteking en verlittekening van de huid.

Daarnaast kan jeuk, strak en branderig gevoel, een harder wordende of dunner wordende huid optreden en zelfs scheurtjes in de huid en kleine bloedingen kunnen ontstaan (Lichen Sclerose). Verder kun je denken aan uitzakking van vetweefsel (anetodermie).

Het is bij iedereen weer verschillend hoe zich de ziekte uit. Lyme kan elke aandoening/ziekte nabootsen. De klachten komen in golfbewegingen; het ene moment heb je niet of nauwelijks last, het andere moment heb je plotseling alle klachten weer. In het allerergste geval kun je zelfs volledig gehandicapt raken doordat je niet meer kunt lopen, praten, denken, of overal altijd pijn voelt. Bij chronische Lyme spelen zogeheten persistorcellen een rol: cellen die slapen in verschillende vormen, waardoor antibiotica niet of nauwelijks effect heeft. Als de cellen ontwaken, kunnen alle Lymeklachten weer oplaaien.

Post Treatment Lyme Syndroom (PTLDS)
Een apart stadium noemen we het Post Treatment  Lyme syndroom: het afweersysteem is zodanig onderdrukt dat herstel nog erg moeilijk is (Therapiefalen). Hierbij zijn enorm heftige klachten denkbaar en spreken we over restschade.

Klachten van restschade die na (verschillende) antibiotica-kuren kunnen ontstaan zijn:

• Ernstige vermoeidheid;
• Ontlastingsproblemen;
• (Spier- en gewrichts)pijnen;
• Huiduitslagen;
• Hoofdpijn;
• Concentratie- en geheugenproblemen.

NEEM EEN TEKENBEET SERIEUS EN ONDERNEEM DIRECT ACTIE BIJ KLACHTEN!

Agenda weer open voor afspraken, maak hier jouw afspraak.